بررسی عناصر نمادین و نقوش اساطیری در فرش ایران (تأکید بر دوران صفویه)

اساطیر و نقوش نمادین ، بخشی از فرهنگ مشترک مردم هستند که جلوه هایی از حضور درخشان و ماندگار آنها را در زمینه های مختلف هنری، از جمله هنر سنتی فرش ایران در دور? صفوی شاهدیم. پژوهش حاضر از نوع توصیفی؛ با تجزیه بصری زیبایی شناسانه و تحلیل اسطوره شناسانه در بین 20 نمونه از فرش های دور? صفوی می باشد و نیز گردآوری داده ها از طریق اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته و بیانگر آن است که؛ نقوش نمادین فرش های صفوی با داشتن ریشه در فرهنگ اساطیری ایران و جلا دیدن در کالبد مذهبی اسلام و عقاید تصوف مردم شیعی و نیز دارا بودن بیانی از روح آگاهی جمعی یک قوم، اشارات موشکافانه ای به ایزدان دین مزدیَسنا دارند. آنها در کلیت خود حدیث تصویریِ رمزی و نمادینی هستند که با درآمیختن وجوه مشترک دین و اساطیر در حوز? هنر، معنا و آگاهی های ماورایی را به عنوان شرحی از گذشته و راهنمایی برای اعمال در آینده، از بطن جهان شناختی انسان از هستی و ضمیر پنهان برداشت نموده، که لذت گذشتن از تقابل ها و یگانگی با ذات خداوند در آنها باعث تجربه ای مشترک در هر ادراک شهودی و استعلایی از حقیقت، اعم از اسطوره، دین و هنر است. یگانگی با حقیقت در ورای موضوعی که به آن اشاره شد، نشان از کاربرد بیشتر نقوش نمادین فرّه ایزدی و ایزدان مرتبط با آن مثل مهر، آناهیتا و بهرام به عنوان نمایندگان نیروی ازلی به روی زمین در جریان بازآفرینی ارزش ها و پیام ها در قالب هنر سنتی به عنوان مناسب ترین محمل برای بازتابیدن اندیشه های عالم بالا دارد.